Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Çölleşme ve Erozyonla Gayret Genel Müdürlüğü iklim değişikliğinin olumsuz tesirlerinin en aza indirilmesi, çölleşmeyle gayret, erozyonun önlenmesi, sel ve taşkın tehlikesinin azaltılması ve bozulmaya uğramış ormanların rehabilitasyonunun sağlanması maksadıyla 8 ana su havzasında 19 proje başlattı.
“Entegre Havza Rehabilitasyon Projeleri” kapsamında yürütülen çalışmalarla 157 yerleşim yerinde 75 bin şahsa de direkt maddi fayda sağlanacak.
İlk etapta 157 yerleşim yerine yönelik planlanan projeler tamamlandığında gelir getirici ve refah seviyesini artırıcı istikametiyle de 75 bin bireye direkt yarar sağlanmış olacak.
Çölleşme ve Erozyonla Uğraş Genel Müdürlüğü uyumunda yaklaşık 600 bin hektar alanda gerçekleştirilecek projelerle, havza bütünlüğü dikkate alınarak doğal kaynakların güzelleştirilmesi ve sürdürülebilir idaresinin sağlanması, mümkün alışılmış afetlere karşı önlemlerin alınması, arazi tahribatının önüne geçilmesi, biyolojik çeşitliliğin geliştirilmesi ve toprak organik karbon tavrının yükseltilmesi amaçlanıyor.
ÇÖLLEŞMEYE MARUZ KALAN ALANLARIN REHABILITESI SAĞLANACAK
Çalışmalar kapsamında ilgili kurumlarla birlikte global bir sorun hâline gelen iklim değişikliğinin olumsuz tesirlerinin en aza indirilmesi, çölleşmeyle gayret, erozyonun önlenmesi, sel ve taşkın tehlikesinin azaltılması ile bozulmaya uğramış ormanların -bitkilendirme ve ağaçlandırma başta olmak üzere- detaylı rehabilitasyonu sağlanacak.
“Her Havza Üretim Yapan Bir Fabrikadır” sloganıyla başlatılan projeler çerçevesinde havzada yaşayan lokal halkın gelir düzeyiyle refah seviyesini artırıcı çalışmalar da yapılacak. Ayrıyeten doğal kaynaklar üzerinde oluşan tahribatların yol açtığı sorunların azaltılmasına yönelik projeler de hayata geçirilecek.
YÖRE HALKINA DİREKT FAYDA SAĞLAYACAK
Entegre Mikrohavza Rehabilitasyon Projesi ayrıyeten bölge halkına direkt fayda sağlayacak kimi çalışmaları da kapsıyor. Proje kapsamında büyükbaş ve küçükbaş hayvancılığın geliştirilmesi, seracılık ve yem bitkisi takviyelerinin sağlanması; alıç, Antep fıstığı, badem, ceviz üzere gelir getirici cins ağaçlandırma çalışmaları ile ıhlamur, aspir, lavanta, kekik, adaçayı ve gibisi tıbbi aromatik bitkilerin projelendirilmesi; lokal su kaynaklarının tespit edilerek sulama emelli çalışmaların hayata geçirilmesi üzere dayanaklarla bölge halkına direkt fayda sağlanacak.
Bölge halkının mevcut havza alanında yenilenilebilir güç kaynaklarından daha fazla yararlanması ve tabiat üzerindeki baskının en aza indirilmesi gayesiyle konutlara güneş güç sistemleri ile ısı ve elektrik üretim sistemlerinin kurulması, mevcut meskenlerde mantolama çalışmalarıyla ısı kaybının önüne geçilmesi hedefleniyor.
UYGULAMA FAALIYETLERI
Engetre Mikrohavza Rehabilitasyon Projesi’nden her biri çok sayıda uygulama faaliyetinden oluşuyor ve faaliyetler ilgili kurumlarla birlikte yürütülüyor.
“Ağaçlandırma çalışmaları” kapsamında kamusal alan, yol ve tarla kenarlarında toprak koruma, rekreasyon, galeri ve gelir getirici cins ağaçlandırma çalışmaları yapılırken; “bozuk ormanların iyileştirilmesi” çalışmaları kapsamında ise canlandırma bölümü, boşluklara fidan dikimi ve tohum ekimi, budama, aşılama ve muhafaza faaliyetleri gerçekleştiriliyor.
“Toprak muhafaza” çalışmaları kapsamında ise erozyon önlemleri, sel ve taşkın denetimi, yamaç ıslahı, dere ve oyuntu ıslahı, ziraî alanlardaki erozyonun önlenmesi ile çığ ve heyelan denetimi sağlanıyor.
REFAHA YÖNELIK DESTEKLER
Projelerin uygulamaya konulduğu havza alanlarında yaşayan vatandaşların refah düzeyine direkt tesir eden çalışmalar dikkat çekiyor.
“Tarımsal faaliyetler” kapsamında ziraî teras üretimi, meyve fidanı dayanağı, kapama bahçe tesisi, seracılık, tıbbi ve aromatik bitki yetiştiriciliği, mantar yetiştiriciliği, tarla yolları bakımı ve tesisi, elektro şoklu tel çit, toprak analizi ve gübre önerisi, fidan üretimi konusunda desteklemeler, nadas azaltma uygulamaları, zerzevat, tahıl ve yem bitkileri üretiminin geliştirilmesiyle bölgede refah seviyesi yükseliyor. Bu kapsamda tıbbi ve aromatik bitkilerin envanterlerinin de hazırlanmasıyla yöre halkı için yeni gelir kapıları aralanmış oluyor.
Ayrıca “hayvancılık” alanında bölge halkına büyük ve küçükbaş hayvan takviyesi, kanatlı hayvan takviyesi, alabalık üzere tatlı su eserleri takviyesi, yem tohumu dayanağı ve ahır iyileştirmeleri sağlanıyor.
“Sulama faaliyetleri” kapsamında ise küçük su kaynaklarının tespiti ve projelendirilmesi, sulama havuzları üretimi, mevcut sulama altyapısının güzelleştirilmesi, açık ve kapalı sistem kanal ve borularla su iletimi, damla sulama ve başka sulama çalışmaları yürütülüyor.
Projelerin sürdürüldüğü bölgelerden arıcılık faaliyetlerine uygun olan yerlerde ise yöre halkına “arıcılık” takviyesi veriliyor. Dayanak çalışmaları kapsamında arılı ve arısız kovan takviyesi, arı konaklama yeri tespiti ve tesisi, nektarlı bitkilerin tespiti ve envanteri, elektro şoklu tel çitle takviyesi ile yaban hayvan ziyanına karşı tedbirler ve bal ormanı tesisleri sağlanıyor.
8 ANA SU HAVZASINI KAPSIYOR
Havzalar; akarsu tarafından parçalanan, kendine has doğal kaynakları bünyesinde barındıran, etrafı dağ ve doruklarla çevrili, suları tıpkı denize, ırmağa ya da göle akan, birbirinden su ayrım çizgisiyle ayrılan, makul büyüklükteki arazi modüllerinden oluşuyor. Suyun toplandığı kesin noktaya nazaran suyun toplanma alanı ise kapalı havzaları oluşturuyor. Türkiye’nin 25 ana su havzası bulunuyor. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca Afyonkarahisar, Ankara, Bingöl, Burdur, Denizli, Eskişehir, Iğdır, Karaman, Konya, Kütahya, Manisa ve Şanlıurfa vilayetlerini kapsayan 8 ana su havzasında başlatılan çalışmalar 19 başka projede gerçekleştiriliyor.
PROJELERDE SON DURUM
19 projeden Afyonkarahisar, Denizli, Karaman, Konya, Kütahya ve Manisa vilayetlerinde yürütülen 10 projede uygulamalar devam ederken; Ankara, Bingöl, Burdur, Eskişehir, Iğdır, Manisa ve Şanlıurfa vilayetlerini kapsayan 9 projenin uygulama faaliyetlerine de yakın vakitte başlanılması planlanıyor.
Uygulama üretimi devam eden 10 proje şu biçimde:
Konya Hadim ve Taşkent İlçeleri Üst Göksu Havzası, Gökdere Entegre Mikrohavza Rehabilitasyon Projesi
Konya Taşkent İlçesi Üst Göksu Havzası Sazak-Avşar Entegre Mikrohavza Rehabilitasyon Projesi
Karaman-Ayrancı İlçesi Konya Kapalı Havzası Başlamışlı-Kocadere Entegre Mikrohavza Rehabilitasyon Projesi
Afyonkarahisar Şuhut İlçesi Akarçay Havzası, Hüseyinli-Belenyurdu Entegre Mikrohavza Rehabilitasyon Projesi
Afyonkarahisar Şuhut İlçesi Akarçay Havzası Şuhut Çayı Entegre Mikrohavza Rehabilitasyon Projesi
Konya Bozkır-Hadim İlçeleri Üst Göksu Havzası, Bağbaşı Barajı Entegre Mikrohavza Rehabilitasyon Projesi
Denizli Çameli İlçesi Batı Akdeniz Havzası Karanfilli Çayı Entegre Mikrohavza Rehabilitasyon Projesi
Manisa Selendi İlçesi Gediz Havzası, Selendi Çayı Entegre Mikrohavza Rehabilitasyon Projesi
Denizli Çameli İlçesi Batı Akdeniz Havzası Akdere Çayı Entegre Mikrohavza Rehabilitasyon Projesi
Kütahya Merkez İlçesi Sakarya Havzası Porsuk Barajı-1 Mikrohavzası Entegre Rehabilitasyon Projesi
Uygulama faaliyetlerine 2022 yılı içinde başlanılması hedeflenen 9 adet “Entegre Mikrohavza Rehabilitasyon Projesi” ise şöyle:
Şanlıurfa Han-El Ba’rur (Gök Deresi) Mikro-havzası Tek Tek Dağları Entegre Sel Denetimi Projesi
Manisa Selendi İlçesi Gediz Havzası Prensip Çayı Entegre Mikrohavza Rehabilitasyon Projesi
Burdur Çavdır İlçesi Batı Akdeniz Havzası Çavdır Barajı Entegre Mikrohavza Rehabilitasyon Projesi
Eskişehir Sivrihisar İlçesi Üst Sakarya Havzası Porsuk Çayı Entegre Mikrohavza Rehabilitasyon Projesi
Iğdır-Aralık Entegre Sel ve Erozyon Denetim Projesi
Ankara Beypazarı İlçesi Üst Sakarya Havzası Kargı Barajı Entegre Mikrohavza Rehabilitasyon Projesi
Eskişehir Sivrihisar İlçesi Üst Sakarya Havzası Nasreddin Hoca Entegre Mikrohavza Rehabilitasyon Projesi
Manisa Akhisar İlçesi Gediz Havzası Gürdük Çayı Entegre Mikrohavza Rehabilitasyon Projesi
Bingöl Karlıova İlçesi Fırat-Dicle Havzası Büyüksu Çayı Entegre Mikrohavza Rehabilitasyon Projesi