Ukrayna-Rusya savaşı son devirlerde durulmuş üzere olsa da art planda neredeyse her gün farklı gelişmeler yaşanmaya devam ediyor. Bunlardan biri de yakın vakit evvel internet sitelerine düşen birtakım ilanlar oldu.
Yasa dışı içeriklerin paylaşıldığı internet sitelerinin yer aldığı Dark Web’de Ukrayna’dan ele geçirilmiş kimi silahların satışa çıktığı argüman edildi. Sitede yer alan ilanlara nazaran 30 bin dolar ödemeniz karşılığında Javelin ATGM anti-tank füzesi sahibi olabilir, NLAW anti-tank füzelerine 15 bin dolara erişebilirsiniz. Kamikaze drone’ların da 7 bin dolardan satışta olduğunu da belirtelim.
Bir internet sitesinde böylesine sofistike silahların satılabiliyor olmasının iki temel dinamiği var. Birincisi internet üzerinden bu tıp satışların mümkün olması. Yani sürecin bilişim boyutu. İkinci boyut ise istihbarat/güvenlik ayağı. Her iki başlığı da alanında uzman isimlerle konuştuk ve Ukrayna’da kaybolup internetten satışa çıktığı argüman edilen silahların ne çeşit sonuçları olabileceği sorusuna cevap aradık.
SOFİSTİKE SİLAH SİSTEMLERİ KARABORSADA
Ersin Çahmutoğlu, siber güvenlik alanında istihbarat ve devlet takviyeli siber aktiviteler mevzularında çalışmalar yapan bir isim. Dark Web’de yer alan satış ilanlarına temkinli yaklaşıyor. İsrailli bir şirketin kendi tahlilleri ve soruşturmaları sonucu bu olayın ortaya çıktığı bilgisini paylaşıyor.
Darkweb platformlarının bu hususta kapalı kutu olduğunun altını çiziyor Çahmutoğlu ve “İddialar doğruysa bu silahlar Rus işgali sırasında Ukrayna topraklarında ele geçirilmiş ve örtülü faaliyetlerle yasa dışı halde kullanılmak üzere kara borsaya düşmüş. Bilhassa terör örgütlerinin bu işle ilgilendiği konusunda da tezler var” bilgisini paylaşıyor.
BU CİNS SATIŞLARDA TESLİM NASIL OLUYOR?
Çahmutoğlu’ndan sürece dair kimi ayrıntılar paylaşmasını istiyoruz… Mesela ödemelerin hangi usullerle yapıldığı, eserlerin nasıl teslim alındığı üzere soruların karşılığı merak ediyoruz.
Dark Web’in tabiatı gereği meşru piyasalarda süreçleri olmayan, satışları yapılamayan malları, eserleri satmak için organize kümeler açısından ülkü bir yer olduğunu belirtip, devam ediyor:
“Buradaki satıcı-alıcı münasebeti çok zımnî tutulur. Zati bu tıp platformlara girişler de sıkıntı olduğu için istihbarat örgütleri ve INTERPOL gibi güçlü kolluk kuvvetleri dışında bu tıp yerlere sızabilen neredeyse yoktur. Satıcılar ve alıcılar ise lakin uzun teknik takipler sonucu tespit edilebilir lakin bunun da garantisi yok.
Özel araçlar ve makul referanslara girilen siteler var bu ağda. Kimse birbirini tanımaz birçok vakit. Bu açıdan bu çeşit yerlerde kimliklerin zımnî olması, alışverişlerin ise çoğunlukla elden yapılması kelam konusu. Nadiren de olsa kanunî paketlerle yasa dışı gereçler kargolarla iletilebiliyor.
Ukrayna’daki silahlar konusunda da çoğunun başvurduğu üzere ‘elden işlem’ kelam konusu. Satıcı kural olarak alım ve satım süreçlerinin Ukrayna sonları içerisinde ve elden yapılacağını belirtiyor. Silahların ödemeleri ise çoklukla kripto paralarla yapılıyor. Kimi vakit onlar da satış sırasında elden alınabiliyor.
Söz konusu silahların niteliği epeyce kıymetli. Dark Web’de bu cins satışlar yıllardır oluyor ve maalesef birden fazla tespit dahi edilemeden alış-verişler tamamlanmış oluyor. Bu durum dünya için bir memleketler arası güvenlik sorunu.”
KONTROLSÜZ YARDIMLAR YENİ BİR TEHLİKEYE İŞARET EDİYOR
Bursa Teknik Üniversitesi Milletlerarası İlgiler Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Burak Darıcılı ise sürecin güvenlik/istihbarat boyutunu değerlendiriyor… Ukrayna tarafına yapılan silah yardımlarının denetimsiz bir halde ve büyük oranlarda gerçekleşmesini “yeni bir tehlike” cümlesiyle özetliyor.
Ukrayna-Rusya ortasında devam eden çatışmalara çok sayıda memleketler arası savaşçının dahil olduğunu anımsatıyor Doç. Dr. Darıcılı ve “Bazıları macera, kimileri para peşinde. Kimileri ise büsbütün ideolojik nedenlerle çatışmalara dahil oldu. Bu şahısların kelam konusu silahları ele geçirip karaborsa da istenmeyen küme ve örgütlere, misal terör örgütlerine satmayacağının garantisi var mı?” sorusunu yöneltiyor.
OMUZDAN HAVA ARAÇLARINA ATILAN FÜZELERE DİKKAT
Bu noktada omuzdan hava araçlarına karşı kullanılan füze sistemlerinin daha da büyük kıymet ve tehlike arz ettiğinden bahseden Darıcılı, “Bir formda Ukrayna’dan ele geçirilen bu tıpta bir silah ile sivil yolcu uçaklarının düşürülmesi ihtimalini bir düşünün” dedikten sonra devam ediyor:
“Bu çeşit bir taarruzun tıpkı andan birden fazla uçağa karşı kullanılması ihtimalini de buna ekleyin. Yani bu çeşit bir hareket, tüm dünyaya küçük bir 11 Eylül saldırısı yaşatabilir.
Bu kapsamda ABD’nin Sovyet işgali sırasında Mücahit ögelere verdiği Stinger füze sistemlerini, çatışmaların bitimi sonrasında tekrar karaborsadan para vermek suretiyle topladığı da hatırlanmalı. Çünkü ABD istihbarat kurumları da bu türlü bir ihtimali o vakit için bile epey mümkün görmüş ve bu silahları para da vererek geri toplamıştı.
Sonuç olarak Ukrayna-Rusya Savaşı kapsamında Ukrayna tarafına denetimsiz bir biçimde yapılan silahların tekrar ABD başta olmak üzere Batılı ülkelere karşı kullanılma ihtimali de her vakit akılda tutulmalı.”